การวางแผนดูแลสุขภาพของตนเองและครอบครัว

 1.การวางแผนดูแลสุขภาพ

การวางแผนดูแลสุขภาพ หมายถึง การกำหนดรูปแบบในการดูแลสุขภาพตามที่ต้องการรวมถึงวัตถุประสงค์วิธีดำ เนินการและแนวทางในการปฏิบัติเพื่อการมีสุขภาพที่ดี การวางแผนดูแลสุขภาพจะช่วยให้เกิดความกระตือรือร้นในการดูแลสุขภาพและสร้างสัมพันธภาพอันดีระหว่างสมาชิกในครอบครัวนำ ไปสู่การมีคุณภาพชีวิตที่ดีในอนาคต

2.หลักการวางแผนและการปฏิบัติตามแผนดูแลสุขภาพ

การวางแผนดูแลสุขภาพควรยึดหลักการหรือกระบวนการดังนี้ หลักการวางแผนแบบ Deming คือ หลักการควบคุมคุณภาพที่เรียกว่า วงจรเดมมิง (Deming) เพื่อที่จะบรรลุเป้าหมายจึงต้องมีขั้นตอนการปฏิบัติ4ขั้นตอนดังนี้

1. P(Plan)คือการวางแผนเพื่อตั้งเป้าหมายเลือกปัญหาและวางแผนการแก้ปัญหา

2. D (Do)คือการลงมือปฏิบัติตามแผนที่วางไว้

3. C (Check)คือการตรวจสอบผลแล้วเปรียบเทียบผล

4. A (Action)คือการนำผลการตรวจสอบมาปรับปรุงและพัฒนาให้ดียิ่งขึ้น

3.วิธีการวางแผนดูแลสุขภาพของตนเองและบุคคลในครอบครัว

การวางแผนดูแลสุขภาพ ควรให้ความสำคัญกับเรื่องต่างๆดังนี้

3.1 โภชนาการ การวางแผนรับประทานอาหารอย่างเหมาะสม จะส่งผลให้มีสุขภาพดีซึ่งต้องรับประทานอาหาร ตามสัดส่วนที่เหมาะสมกับเพศและวัย โดยกำหนดรายการอาหารแต่ละวันเพื่อให้ได้อาหารครบทั้ง 5หมู่ ซึ่งอาจวางแผนกำหนดเป็นช่วงสัปดาห์

การเลือกรับประทานอาหารให้เหมาะสมกับวัยปฏิบัติได้ดังนี้

วัยทารกควรได้รับนมมารดาเพียงอย่างเดียวจนถึงอายุ6 เดือน

วัยเด็กต้องการได้รับสารอาหารอย่างเพียงพอต่อความต้องการของร่างกายซึ่งกำลังเกิด การเปลี่ยนแปลงและพัฒนาการในทุกๆด้านสารอาหารต้องครบ5หมู่

วัยรุ่น มีร่างกายที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว เป็นช่วงท้ายที่ร่างกายจะเจริญเติบโต ร่างกายต้องการพลังงานและโปรตีนจำนวนมากซึ่งวัยรุ่นชายต้องการพลังงานมากกว่าวัยรุ่นหญิงเล็กน้อย

วัยผู้ใหญ่ ร่างกายหยุดการเจริญเติบโต แต่ยังต้องการพลังงานและโปรตีนเพื่อช่วย ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอและนำ พลังงานไปใช้ในการทำ งานประกอบอาชีพ และการดำ เนินชีวิต

วัยสูงอายุ ร่างกายมีความเสื่อมถอยลงควรได้รับสารอาหารครบ5หมู่และมีการควบคุม อาหารในแต่ละมื้อให้ย่อยง่าย ปริมาณพอเหมาะ เน้นการนำสารอาหารมาซ่อมแซมร่างกายส่วนที่สึกหรอ มากกว่าการนำ พลังงานไปใช้เพียงอย่างเดียว

3.2 การออกกำลังกาย การออกกำลังกายจะทำ ให้อวัยวะทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทุกคนจึงต้อง ออกกำลังกายโดยอาจปฏิบัติร่วมกันในครอบครัว หรือตามความเหมาะสมของแต่ละบุคคล โดย ศึกษารูปแบบการออกกำลังกายให้เหมาะสม กับวัย เพศ และสภาพร่างกายของแต่ละบุคคล ควรปฏิบัติครั้งละไม่ตํ่ากว่า 30นาทีสำหรับผู้ที่มี โรคประจำตัวควรปรึกษาแพทย์ก่อน

3.3 การพักผ่อน การพักผ่อนช่วยให้ร่างกายได้ผ่อนคลาย และสร้างเสริมร่างกายให้สมบูรณ์แข็งแรงยิ่งขึ้น การนอนหลับเป็นการพักผ่อนที่ช่วยให้ร่างกายได้พักและซ่อมแซมส่วนต่างๆโดยระยะเวลาการนอนหลับ ที่เหมาะสมจะแตกต่างกันไปตามวัย เช่น วัยทารกควรนอนวันละ 18-20 ชั่วโมง วัยเด็กและวัยรุ่น ควรนอนวันละประมาณ 8-9 ชั่วโมง วัยผู้ใหญ่และวัยสูงอายุควรนอนวันละประมาณ 7-8 ชั่วโมง การนอนหลับจึงต้องปฏิบัติให้เหมาะสมกับวัย การทำกิจกรรมนันทนาการก็เป็นการพักผ่อนที่ดีวิธีหนึ่ง เพราะช่วยให้ผ่อนคลายอารมณ์และความเครียด

3.4 การตรวจสุขภาพ ทุกคนในครอบครัวต้องรู้จักสังเกตสิ่งผิดปกติที่เกิดขึ้นกับตนเองและบุคคลในครอบครัว การวางแผนการตรวจสุขภาพนั้น จะแตกต่างไปตาม เพศและวัย เช่น วัยทารกต้องได้รับการตรวจสุขภาพ ตามคำแนะนำ ของแพทย์วัยเรียนต้องได้รับการฉีด วัคซีนและตรวจสุขภาพอย่างน้อยปีละ1ครั้งวัยผู้ใหญ่ ควรตรวจสุขภาพอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง การตรวจ สุขภาพก่อนสมรสหรือมีบุตรทั้งเพศชายและเพศหญิง จำ เป็นต้องตรวจ เพื่อเตรียมความพร้อมและลด ปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ และวางแผนครอบครัวในอนาคต ได้อย่างเหมาะสม

4.การสำรวจปัจจัยที่มีผลต่อสุขภาพของตนเอง และบุคคลในครอบครัว

เพื่อทราบสาเหตุของปัญหาสุขภาพ ซึ่งอาจเกิดจากปัจจัยต่างๆเช่น พฤติกรรมบุคคลสภาพร่างกาย กิจวัตรประจำวันการรับประทานอาหารการพักผ่อนสภาพแวดล้อมสุขาภิบาลซึ่งดำ เนินการได้ดังนี้ 4.1 สอบถามถึงสภาพของปัญหาสุขภาพที่เกิดกับแต่ละบุคคล 4.2 สืบค้นเกี่ยวกับปัจจัยซึ่งอาจเป็นสาเหตุของปัญหาสุขภาพ โดยการสังเกตสัมภาษณ์จดบันทึก หรือใช้แบบสอบถามอย่างง่ายช่วยในการเก็บข้อมูลเพื่อหาสาเหตุซึ่งการสำรวจอาจแบ่งได้เป็น2ส่วนคือ สำรวจข้อมูลบุคคลจะเก็บข้อมูลจากสมาชิกในครอบครัวเป็นรายบุคคล สำรวจข้อมูลส่วนรวมจะเก็บข้อมูลเกี่ยวกับปัจจัยที่มีผลต่อสมาชิกทุกคนในครอบครัว 4.3 นำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์เพื่อใช้ในการวางแผนดูแลสุขภาพต่อไป

(ตัวอย่างแบบสำรวจปัญหาสุขภาพอย่างง่าย)

5. ประโยชน์ของการวางแผนดูแลสุขภาพ ของตนเองและบุคคลในครอบครัว

5.1 ทำ ให้มองเห็นวิธีดำ เนินการที่จะปฏิบัติหรือเลือกปฏิบัติเพื่อการดูแลสุขภาพอย่างเป็นระบบ ทั้งการดูแลสุขภาพของตนเองและบุคคลในครอบครัว

5.2 ทำ ให้มีพฤติกรรมสุขภาพที่ดีซึ่งส่งผล
ดีต่อสุขภาพกายและสุขภาพจิตทั้งของตนเองและบุคคล ในครอบครัว

5.3 ลดภาวะความเจ็บป่วย ความพิการ หรือการเสียชีวิตก่อนวัยอันควร เป็นการป้องกันการเกิด ภาวะเสี่ยงต่อสุขภาพเบื้องต้น

5.4 ประหยัดค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลของครอบครัว ลดภาระและประหยัดงบประมาณ ในด้านการให้บริการสุขภาพหรือการรักษาพยาบาลของรัฐ

5.5 เป็นการสร้างความเข้มแข็งแก่สังคมลดปัญหาด้านการสาธารณสุขเพราะประชาชนมีสุขภาพดี